Onze akker in mini – plattegrond + schaal

Eindtermen 

• Mens & maatschappij
  • 4.2
• Wiskunde
  • 3.6
  • 3.7

ZILL

• IVzv3
• OWru6
• WDmk3

OVSG

• Wereldoriëntatie
  • WO-RUI-65
• Wiskunde
  • WI-MVL.REL.2.2
  • WI-MWO.POS.5.2

GO!

• Wereldoriëntatie
  • 35606
  • 35607
• Wiskunde
  • 3.2.02
  • 3.2.03
  • 3.3.34

SYSTEMATISCH ONDERZOEK

Een landbouwer moet wettelijk over een kaart beschikken waarop aangeduid staat over hoeveel percelen hij/zij beschikt, welke grootte die percelen hebben en welk gewas erop verbouwd wordt.  Op die manier kan men inschatten hoeveel mest er op de percelen uitgereden/uitgestrooid mag worden.

Dat zouden we dus ook moeten hebben… maar op de luchtfoto of plattegrond is onze akker amper te zien… op die manier lijkt het echt wel op een mini-akker. Dat moet dus groter…

Neem nu het karton waarop straks de akker getekend moet worden.  Als je over meerdere blanco kartonnen beschikt, kan de groep nog eens opgesplitst worden.

2.1. Bepalen van de schaal

We moeten eerst een schaal zoeken, zodat onze moestuin dezelfde vorm behoudt. Gebruik hier ook heel uitdrukkelijk de term ‘gelijkvormigheid’.

- Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat onze akker op het karton groot genoeg getekend wordt ? (We meten de lengte van onze akker.  Daarna meten we de lengte van ons karton.  Op die manier krijgen we een idee hoeveel keer we alles straks moeten verkleinen.)

- Welke afmetingen heeft de lengte van onze akker (in werkelijkheid)?  (Bijv. 40 meter)
- Hoe groot zijn deze afmetingen in centimeters ? (4000 cm)
- Hoeveel is de lengte van het karton ? (bijv. 80 cm)

Die 4000 cm (van de werkelijkheid) worden dus 80 cm (op kaart). 

- Hoeveel keer moeten we dus alles verkleinen ? (4000 : 80 = 50 keer.  De schaal is dus 1 : 50)

Bouw samen met de leerlingen een schema op:

TIP : Hier staat niet het correct (cijfer)rekenen centraal, wel het (bij benadering) bepalen van de meest geschikte schaal.  Kies daarom bij voorkeur voor afgeronde maten (zowel bij het opmeten van de werkelijke afstand als bij het opmeten van het karton.)

2.2. Tekenen op schaal

Laat de kinderen best in twee of drie groepen werken.  Toon het aanwezig meetmateriaal uit de materialenkit.

Vertel hen wel dat ze ook andere meetmethodes mogen gebruiken.

Laat de kinderen eerst hun methode verwoorden.  Pas daarna wordt die methode uitgevoerd.

Vertel de kinderen wel dat het de bedoeling is om een plattegrond te krijgen die praktisch toepasbaar is (er mag afgerond worden !) en voldoende groot is (wijs op de grootte van de bladen).

Het tekenen van een plattegrond op schaal is niet makkelijk.  Kinderen moeten hierbij een pak vaardigheden combineren (opmeten, afronden, rekenen, tekenen), waarbij een zekere graad van nauwkeurigheid en efficiëntie noodzakelijk zijn.

Bij 'extra info' vind je een stappenplan dat een hulp kan zijn. 

TRIGGER

Hierna kunnen de kinderen best wel aan het werk. 

Prikkel de kinderen tijdens het werk met een gerelateerd probleem, dat straks tijdens de reflectie ontrafeld wordt.  We focussen hierbij specifiek op de lijnschaal.  Teken bijv. op (één van) de kaart(en) een lijnstuk van 10 cm dat telkens verdeeld wordt in blokjes van 2 cm.

- Hoeveel is dit lijnstuk van 1 dm op de kaart in het echt ?

- Hoeveel is 2 cm op de kaart in werkelijkheid ?

REFLECTIE en INTERACTIE

Tijdens de reflectie worden de taken nog eens overlopen en op kwaliteit geëvalueerd.  (Hoe verliep het werk ? Wie had hulp nodig ? Hoe heb je dat geregeld ? Hoeveel tijd was er voor die taak nodig ?...)

Maar er wordt ook een antwoord gezocht op de ‘prikkelvragen’.

- Hoeveel is dit lijnstuk van 1 dm op de kaart in het echt ? (Bijv. bij een schaal 1 : 50 is dat 50 dm of 5 meter)

- Hoeveel is 2 cm op de kaart in werkelijkheid ? (Bijv. bij een schaal 1 : 50 is dat 100 cm of 1 meter).

Demonstreer nu ook nog een met de lat het hanteren van de lijnschaal bij het bepalen van werkelijke afstanden.